Simon Hammelburg- Van binnen is alles stuk

Recensie

Titel: Van binnen is alles stuk

Auteur: Simon Hammelburg

Uitgeverij: Aspekt BV

Genre: Roman/ Oorlog

Uitgave: 2018 

Beste lezers,

In 2017 vroeg Simon Hammelburg mij, of ik zijn roman "Het voorgesprek" wilde lezen. De recensie lees je hier. Opnieuw kreeg ik een mail en las ik een geheel ander thema, namelijk de oorlog. Kijk mee naar dit bijzondere boek.

De auteur

Simon Hammelburg (Amsterdam, 28 februari 1952) is een Nederlands cabaretier, auteur en journalist. Daarnaast is hij componist en tekstdichter.

Hammelburg, een erg veelzijdig talent, gebruikte eigen ervaringen en die van collega's bij het schrijven van de tragikomische roman, Het voorgesprek, waarin hij laat zien dat hij naast serieuze boeken (over het Jodendom en de gevolgen van de Sjoa) ook een uitermate humoristisch boek kan schrijven dat ons allen een (lach)spiegel voorhoud.

"Van binnen is alles stuk" is gebaseerd op 1200 interviews met holocaust-overlevenden en hun kinderen.

Over het boek

In 1996 verscheen het boek Kaddisj voor Daisy. Het was het debuut van Simon Hammelburg over de Holocaustoverlevenden en vooral over hun kinderen. Een aangrijpend boek over in feite de tweede generatie slachtoffers. Het zeer lovend gerecenseerde boek verdween echter na korte tijd weer uit de boekwinkel en was tot nu niet meer verkrijgbaar. Achttien jaar lang heeft Hammelburg het oorspronkelijke manuscript bewerkt, aangevuld en verfijnd. Nu is het tijd om de definitieve versie in het Nederlands en Engels te publiceren.

De hoofdpersoon, een kind van Holocaust-overlevenden, verliest zijn vrouw Daisy door een auto-ongeluk. Tijdens het rouwproces besluit hij om een reis te maken naar de plaatsen waar hij gelukkig was met Daisy. Op deze reis ontmoet hij oude vrienden, bekenden en lotgenoten, maar wordt ook het moeilijke contact met zijn familie deels hersteld.

Hammelburg beschrijft niet alleen het weerzien, maar vooral de vele gesprekken tussendoor over de vervolging van de Joden, het leven in de concentratiekampen, de hoop op een nieuw bestaan in Israël en de eenzaamheid in het naoorlogse Europa dat het te druk had met de wederopbouw. Voelbaar wordt de schade die de Holocaust heeft aangericht bij hen die verder moeten leven.

Ik weet er alles van, Daisy. Toch kan ik er niet boos om worden. Aan de buitenkant hebben zij de Holocaust overleefd, van binnen is bijna alles stuk en dat merk je dan weer aan de buitenkant. Niet erg aangenaam maar er is niets aan te doen.

De cover en de Joodse details zijn mooie elementen

De cover doet heel zwaar aan. De titel is ook treffend, maar klinkt zeer heftig net als het oorlogsthema zelf. Wat zal het boek mij gaan brengen?

Simon Hammelburg heeft veel herinneringen van beschadigde generaties samen gebracht. Deze roman is gebaseerd op 1200 interviews en begint met een mooi gedicht. Mogelijk geeft het een uitleg, een antwoord of mogelijk zelfs verbroedering aan diegenen die hetzelfde hebben meegemaakt.  

In de ik-perspectief lezen we over de Joodse ik-persoon, kind van Holocaust-overlevenden,die geen naam krijgt. Als hij thuiskomt is zijn vrouw Daisy overleden aan een verkeersongeval. Zijn verdriet is groot, maar hij houdt zijn emoties in bedwang. Het lijkt niet echt door te komen. In de rouwweek die volgt, de Sjiwa, komen er veel mensen op bezoek. Zijn altijd zo kritische ouders, zijn er ook bij. Moeder heeft altijd wel iets op te merken. Heel naar om te lezen. Tussen de bezoekers behoren vrienden uit het verleden, de Partners of Crime. Terwijl het boek vordert, komen we veel over deze personen te weten. Zij hebben elk hun oorlogshistorie en hun eigen verhaal, wat bijna voelbaar is. 

Zeer prettige schrijfstijl met lichte humor

De schrijfstijl van Hammelburg is zeer prettig. Met de nodige humor vertelt hij over veel personages en wat zij tijdens de oorlog hebben meegemaakt. Dat was geheel niet prettig, maar de auteur vertelt het op zo'n manier, dat je je ogen hiervoor niet hoeft te sluiten. De ogen en oren sluiten moeten wij zeker nu na 75 jaar bevrijding zeker niet doen. 

Door de verhalen van onze voorouders blijft het gruwel niet vergeten. Het mag en kan niet vergeten worden. Wie van ons groeiden er niet op, met verhalen van familie, opa's, oma's en anderen. Al die verhalen gaan over de bezetting, over vernedering en alles van je afpakken. Hoe streng waren onze ouders in de opvoeding en waar kwam dat vandaan? Het kwam helaas door de 1e generatie, na de oorlog. Na de bevrijding, van diegenen die nog steeds in angst leven. Dit verhaal gaat met name over de tweede-generatie-slachtoffers. 

Conclusie

Simon Hammelburg heeft een zeer mooie weergave gegeven van veel oorlogsverhalen. Veel zijn samengevoegd in de vele Partners of Crime. Met de nodige humor heeft Hammelburg een zwaar onderwerp bespreekbaar gemaakt. Het boek leest prettig, de details zijn te volgen. Waar velen over zwijgen. Na de oorlog werd het zware Holocaustverhaal in een kast verborgen, om er nooit meer over te spreken.

De erfenis was zeker voelbaar in de huiselijke sfeer in de jaren na die vreselijke oorlog. Mogelijk stond alleen het "overleven"centraal. De liefde voor de eigen kinderen werd soms aan de kant geschoven. Velen zullen hier littekens aan hebben over gehouden, Laten we onze vrijheid in ere houden!    

Simon Hammelburg heeft een zeer mooie weergave gegeven van veel zware oorlogsverhalen. Door zijn beeldende schrijfstijl is het bijna voelbaar. 

Waardering   5 sterren. 

Wat een bijzonder boek. Ik dacht even dat het zware kost was, dat is het ook. Maar de auteur heeft het op zo'n manier weggeschreven dat het luchtig lijkt. En heel duidelijk, sommige details zie je bijna voor je ogen gebeuren. Heel verdrietig. De vriendschapsband van de Partners in Crime schept tevens een soort familiegevoel onderling. 

Hartelijke groeten,

Annette Overvoorde
Birdy's Boeken